به گزارش قم نما به نقل از ایرنا قم ، شاهین آخوندزاده روز دوشنبه در آیین تجلیل از پژوهشگران برتر دانشگاه علوم پزشکی قم، با بیان این‌که عضو هیات علمی پیش از هر چیز باید معلم خوبی باشد، افزود: از نظر من ۷۵ درصد ماموریت یک عضو هیات علمی آموزش و ۲۵ درصد آن پژوهش و سایر فعالیت‌هاست و در هیچ دانشگاه معتبری انتظار نمی‌رود همه اعضای یک گروه آموزشی پژوهشگر حرفه‌ای باشند.

وی اضافه کرد: در یک گروه آموزشی، بخشی از اعضا موتور تولید علم هستند و برخی دیگر تمرکز اصلی‌شان بر آموزش یا امور اجرایی است و این تقسیم کار نه‌تنها ضعف نیست، بلکه شرط موفقیت نظام دانشگاهی است.

رتبه‌های علمی، عامل تقویت اعتمادبه‌نفس ملی

وی با اشاره به افت یک پله‌ای رتبه علمی کشور در سال ۲۰۲۴، گفت: اختلاف ایران با کشور رتبه شانزدهم تنها حدود ۲۱۲ مقاله بوده و این نشان می‌دهد با سیاست‌گذاری درست می‌توان به‌سرعت جایگاه علمی را ارتقا داد.

آخوندزاده خاطرنشان کرد: رتبه‌های علمی صرفا عدد نیستند، بلکه اعتمادبه‌نفس ملی ایجاد می‌کنند و حتی می‌توانند در کاهش مهاجرت نخبگان نقش‌آفرین باشند؛ یک مقاله خوب و یک فضای پژوهشی پویا، انگیزه ماندن در کشور را افزایش می‌دهد.

دانشجویان پزشکی، موتور اصلی تولید علم

وی با تاکید بر نقش دانشجویان پزشکی و دندانپزشکی در تولید علم، گفت: برخلاف تصور رایج، موتور اصلی پژوهش در دانشگاه‌های بزرگ دنیا دانشجویان هستند، نه دستیاران یا فلوشیپ‌ها و بسیاری از این دانشجویان در حوزه‌هایی مانند آمار، اپیدمیولوژی و هوش مصنوعی توانمندی بالایی دارند.

وی از رییس دانشگاه علوم پزشکی قم خواست با برنامه‌ریزی هدفمند از این ظرفیت گسترده در مسیر ارتقای شاخص‌های پژوهشی استفاده شود.

بودجه محدود، پژوهش پرهزینه

معاون وزیر بهداشت با اشاره به کاهش شدید ارزش واقعی اعتبارات پژوهشی، اظهار کرد: در سال ۱۳۸۴ برای یک پایان‌نامه تخصصی حدود سه هزار دلار هزینه می‌شد، اما امروز همان رقم به کمتر از ۲۰۰ دلار رسیده است و با چنین اعتباری نمی‌توان انتظار پژوهش‌های بزرگ داشت.

وی افزود: با وجود همه محدودیت‌ها و تحریم‌های علمی، محققان ایرانی همچنان در مجامع علمی بین‌المللی حضور دارند و نباید از انتشار در مجلات معتبر جهانی عقب‌نشینی کرد.

ضرورت نمایه‌سازی مجلات علمی دانشگاه

وی با انتقاد از نمایه نشدن مجلات علمی دانشگاه علوم پزشکی قم، گفت: مجله‌ای که نمایه نشود عملا دیده نمی‌شود و هر مجله نمایه‌شده می‌تواند سالانه ده‌ها مقاله به تولیدات علمی دانشگاه اضافه کند.

آخوندزاده ابراز امیدواری کرد: دست‌کم یک یا دو مجله این دانشگاه در سال آینده در پایگاه‌های معتبر بین‌المللی نمایه شود.

وی با اشاره به سابقه علمی این استان، افزود: قم همواره در تربیت دانش‌آموزان و دانشجویان نخبه پیشتاز بوده و در سال‌های گذشته بخش قابل توجهی از رتبه‌های برتر کنکور از این استان برخاسته‌اند، با این حال دانشگاه علوم پزشکی قم با وجود ظرفیت‌های انسانی و علمی بالا، هنوز به جایگاه متناسب خود در حوزه پژوهش نرسیده است.

پژوهش با سرمایه اندک، بازدهی بالا دارد

وی با تاکید بر بازدهی بالای سرمایه‌گذاری در پژوهش، افزود: حتی سرمایه‌گذاری‌های محدود در پژوهش می‌تواند تاثیرات قابل توجهی بر جایگاه علمی دانشگاه داشته باشد و تجربه سال‌هایی که ایران رتبه نخست تولید علم در منطقه را داشت، مؤید این موضوع است.

کتابخانه، قلب فرهنگی دانشگاه

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در پایان از حمایت مالی برای توسعه کتابخانه دانشگاه علوم پزشکی قم خبر داد و گفت: کتابخانه باید محیطی آرام، مجهز و الهام‌بخش برای دانشجویان باشد، به‌ویژه برای دانشجویان غیربومی که حضور در چنین فضایی آنان را از بسیاری از آسیب‌های اجتماعی دور می‌کند.

آخوندزاده ابراز امیدواری کرد: با تداوم حمایت‌های مدیریتی و تلاش پژوهشگران، جایگاه دانشگاه علوم پزشکی قم در رتبه‌بندی‌های ملی و بین‌المللی در سال‌های آینده ارتقا یابد.

روند پژوهش دانشگاه رو به بهبود است/افزایش ۱۴۰ امتیازی ارزیابی و پرداخت ۵.۶ میلیارد تومان به محققان

معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی قم نیز در این آیین با اشاره به اقدامات انجام‌شده در یک سال اخیر، از بهبود شاخص‌های پژوهشی دانشگاه، افزایش حمایت‌های مالی از محققان و بازنگری در آیین‌نامه‌ها خبر داد و گفت: با وجود محدودیت منابع و زیرساخت‌ها، مسیر پژوهش دانشگاه رو به اصلاح و ارتقاست.

محمد آقا علی با بیان این‌که در دوره جدید مدیریتی، بازنگری در آیین‌نامه‌ها و برنامه‌ها در دستور کار قرار گرفت، افزود: یکی از رویکردهای اصلی، بازگرداندن اختیارات اجرایی به دانشگاه‌ها و رفع نگاه متمرکز بود که در حوزه‌هایی مانند جذب هیات علمی و آیین‌نامه‌های تشویقی مقالات، آثار مثبتی به همراه داشت.

وی با تقدیر از نگاه حمایتی مدیران وزارت بهداشت و مسوولان دانشگاه، اضافه کرد: برخلاف برخی دوره‌ها که نگاه از بالا به پایین نسبت به دانشگاه‌های کوچک وجود داشت، امروز شاهد همراهی، پاسخگویی محترمانه و حمایت جدی مدیران هستیم که همین رویکرد، زمینه اصلاح بخشی از مشکلات را فراهم کرده است.

افزایش ۱۴۰ امتیازی ارزیابی پژوهشی دانشگاه

وی با اشاره به جایگاه دانشگاه در نظام ارزیابی وزارت بهداشت، گفت: دانشگاه علوم پزشکی قم در سال‌های گذشته در رده‌های پایانی تیپ ۲ قرار داشت و حتی در سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ نیز جزو آخرین رتبه‌ها بود، اما با تمرکز بر شاخص‌های کم‌امتیاز، موفق شدیم حدود ۱۴۰ امتیاز به نمره ارزیابی دانشگاه اضافه کنیم؛ هرچند فاصله با دانشگاه‌های قدیمی همچنان زیاد است.

آقاعلی ادامه داد: در حوزه فناوری نیز اقدامات زیرساختی آغاز شده که نتایج آن در میان‌مدت و طی دو تا سه سال آینده نمایان خواهد شد.

تمرکز بر اصلاح وضعیت تولید مقالات و حمایت مالی از پژوهشگران

وی با اشاره به وضعیت تولید مقالات علمی در دانشگاه، گفت: بخشی از اعضای هیات علمی یا فاقد مقاله هستند یا تنها یک مقاله دارند و حدود ۲۰ درصد اعضا، نزدیک به ۳ درصد از کل مقالات دانشگاه را در ۲ سال اخیر تولید کرده‌اند؛ برای اصلاح این وضعیت، آیین‌نامه‌ها بازنگری و قراردادهای سختگیرانه قبلی تعدیل شد.

وی از افزایش حمایت‌های مالی خبر داد و افزود: با وجود افزایش شدید هزینه‌ها و نرخ ارز، کمک‌هزینه‌های پژوهشی از حدود ۳ تا ۵ میلیون تومان به چندین برابر افزایش یافت؛ در پنج ماه نخست سال، حدود پنج میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان پرداخت مستقیم به محققان انجام شد که ۵۱ درصد کل هزینه‌های پژوهشی را شامل می‌شود.

به گفته معاون دانشگاه علوم پزشکی قم، مجموع هزینه‌های پژوهشی دانشگاه به بیش از ۱۱ میلیارد تومان رسیده که بخشی از آن صرف زیرساخت‌ها، تجهیزات، کتاب‌ها و قراردادهای پژوهشی شده است.

تسویه بدهی‌ها و حرکت به سمت درآمدزایی پژوهشی

وی با اشاره به وضعیت بدهی‌ها، تصریح کرد: خوشبختانه معوقات سال‌های ۹۷ و ۹۸ تسویه شده و در حال حاضر بدهی معناداری به اعضای هیات علمی وجود ندارد؛ همچنین برای درآمدزایی، اقداماتی مانند برگزاری کارگاه‌ها، اجاره فضا به شرکت‌ها و توسعه خدمات آزمایشگاهی در دستور کار قرار گرفته است.

وی درباره مراکز تحقیقاتی نیز گفت: برخی مراکز با اخطارهای وزارتخانه مواجه شده‌اند و تلاش می‌کنیم با حمایت‌های لازم، به‌ویژه در مرکز تحقیقات بیماری‌های غیرواگیر، شرایط تثبیت و ارتقا فراهم شود؛ کمبود نیروی انسانی همچنان یکی از چالش‌های جدی است که فعلا از طریق برون‌سپاری مدیریت می‌شود.

چالش زیرساخت‌ها و کمبود منابع در دانشگاه‌های کوچک

آقا علی کمبود زیرساخت‌ها، فضای فیزیکی، نیروی انسانی و تجهیزات را چالش اصلی معاونت تحقیقات و فناوری دانست و افزود: آخرین به‌روزرسانی جدی تجهیزات آزمایشگاهی دانشگاه به حدود ۱۰ سال پیش بازمی‌گردد و با وجود امکان فعال‌سازی برخی دستگاه‌ها با هزینه کم، محدودیت منابع مالی مانع شده است.

وی با اشاره به وضعیت کتابخانه دانشگاه، افزود: تنها حدود ۲۰ درصد نیروی کتابدار مورد نیاز تامین شده و راه‌اندازی کتابخانه مرکزی یکی از مطالبات جدی دانشگاه است که در این زمینه رایزنی‌هایی با نمایندگان مجلس و خیرین انجام شده است.

درخواست حمایت ویژه از دانشگاه‌های کوچک

وی در پایان با تأکید بر ضرورت حمایت ویژه از دانشگاه‌های کوچک، گفت: در حوزه عمرانی و زیرساختی عملا بودجه‌ای در اختیار نداریم و انتظار می‌رود از طریق هیات امنا، مجلس و تدوین آیین‌نامه‌های حمایتی، مسیر پشتیبانی از دانشگاه‌های کوچک هموارتر شود.

در حاشیه این آیین از کتابخانه دیجیتال دانشگاه علوم پزشکی قم رونمایی شد؛ این کتابخانه نخستین سامانه تمام‌الکترونیک مبتنی بر هوش مصنوعی در کشور است که امکان دسترسی سریع و هوشمند به کتاب‌ها و منابع علمی را برای اعضای هیات علمی، دانشجویان و کادر درمان فراهم می‌کند. این سامانه قابلیت بارگذاری منابع انگلیسی‌زبان، مجلات مرجع آزمون‌های تخصصی و مقالات علمی، استخراج هوشمند مطالب و انتخاب مجلات تخصصی هر گروه علمی را دارد.

علاوه بر این، کاربران می‌توانند متون را مطالعه یا به‌صورت پادکست بشنوند، جست‌وجوی سریع انجام دهند و به منابع عمومی و تخصصی دسترسی داشته باشند. کتابخانه از طریق وب و اپلیکیشن‌های اندروید و iOS در دسترس است و استفاده از آن برای تمامی اعضای دانشگاه رایگان است؛ سرورهای قدرتمند و طراحی هوش مصنوعی سامانه، امکان پردازش و ارائه به‌روز منابع علمی را با کمترین هزینه ممکن فراهم کرده است.

در پایان این همایش، از پژوهشگران برتر دانشگاه علوم پزشکی قم تجلیل شد.

اخبار مرتبط