به گزارش رسانه‌های اجتماعی در دهه اخیر به یکی از مهم‌ترین بسترهای ارتباطی و فرهنگی جهان تبدیل شده‌اند. در ایران نیز این پلتفرم‌ها نقشی تعیین‌کننده در جریان‌سازی اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی ایفا می‌کنند. در این میان، ظهور پلتفرم Threads به‌عنوان محصول جدید شرکت متا، رقابت تازه‌ای با X (توییتر سابق) ایجاد کرده است.

در این گزارش داده‌کاوی با اتکا به داده‌های معتبر بین‌المللی و داخلی، روند رشد، نرخ تعامل، رفتار کاربران و چشم‌انداز آینده این دو پلتفرم بررسی شده است.

الف: وضعیت کاربران جهانی

بر اساس داده‌های منتشرشده توسط Statista و گزارش‌های مالی متا در سه‌ماهه سوم ۲۰۲۵، تعداد کاربران فعال ماهانه Threads تا پایان آبان ۱۴۰۴ به ۴۰۰ میلیون نفر رسیده است. این رقم در مقایسه با ۵۸۶ تا ۶۰۰ میلیون کاربر فعال ماهانه X نشان‌دهنده فاصله‌ای قابل توجه است، اما باید توجه داشت که نرخ رشد Threads بسیار سریع‌تر بوده است.

مطابق داده‌های SimilarWeb، تعداد کاربران فعال روزانه Threads در نوامبر ۲۰۲۵ به ۱۱۵ میلیون نفر رسیده که نسبت به سال گذشته رشدی بیش از ۱۲۷ درصد داشته است. در مقابل، X با ۱۳۲ میلیون کاربر فعال روزانه با کاهش ۱۵ درصدی مواجه شده است. این روند نشان می‌دهد که Threads در حال نزدیک شدن به X در شاخص کاربران روزانه است و پیش‌بینی می‌شود تا نیمه اول سال ۱۴۰۵ از آن پیشی بگیرد.

بخش دوم: وضعیت کاربران در ایران

در ایران، اینستاگرام همچنان پرکاربردترین شبکه اجتماعی با ۵۵ تا ۶۰ میلیون کاربر فعال باقی مانده است. اما Threads توانسته در مدت کوتاه حضور خود، ۴ تا ۶ میلیون کاربر فعال واقعی جذب کند. این رقم در مقایسه با ۲۰ تا ۲۵ میلیون کاربر X، کمتر است، اما نرخ رشد سالانه Threads در ایران بین ۴۰ تا ۵۰ درصد برآورد می‌شود؛ در حالی که رشد X تنها ۵ تا ۱۰ درصد بوده است.

این داده‌ها نشان می‌دهد Threads در ایران به‌سرعت در حال تثبیت جایگاه خود به‌عنوان پلتفرم مکالمه متنی است، هرچند هنوز فاصله زیادی با اینستاگرام دارد.

بر اساس تحلیل محتوای منتشرشده و داده‌کاوی رفتار کاربران، کاربران ایرانی Threads بیشتر از گروه‌های سنی ۱۸ تا ۳۵ سال هستند. عمده کاربران اولیه، از فعالان حوزه طنز، موسیقی، فناوری، حقوق شهروندی و تولیدکنندگان محتوای متنی جذاب هستند. حضور جریان‌های خبری رسمی و نیمه‌رسمی در ماه‌های اخیر افزایش یافته و احتمال می‌رود در سال ۱۴۰۵ پلتفرم Threads به یکی از کانال‌های ارتباطی رسانه‌های رسمی در ایران تبدیل شود.

بخش سوم: مقایسه نرخ تعامل

با تغییر رفتار مخاطبان و کاهش اعتماد به شاخص صرف تعداد فالوئر، نرخ تعامل که نسبت تعاملات واقعی (لایک، کامنت، بازنشر) به تعداد کل نمایش‌هاست، به شاخصی رقابتی و قابل اتکاتر تبدیل شده است.

بر اساس تحلیل ۱۰٫۲ میلیون پست فارسی‌زبان در سه پلتفرم مذکور (منبع: Buffer، آبان ۱۴۰۴)، نرخ متوسط تعامل در Threads بین ۳٫۶ تا ۶٫۲۵ درصد است، در حالی که این رقم در اینستاگرام بین ۰٫۵ تا ۱٫۱۶ درصد و در X بین ۰٫۰۱۵ تا ۳٫۳۶ درصد است.

برای درک بهتر این تفاوت، در نظر بگیرید که یک پست با یک میلیون نمایش در ایران، به‌طور میانگین در Threads منجر به ۳۶ تا ۶۲ هزار تعامل واقعی می‌شود؛ همین پست در اینستاگرام تنها ۵ تا ۱۱ هزار تعامل و در X حداکثر ۳۳ هزار تعامل (و حداقل ۱۵۰ تعامل) ایجاد می‌کند که تنوع گستردهٔ آن عمدتاً ناشی از وابستگی شدید تعامل در X به موضوعات بسیار حساس و تکانه‌ای مانند حوادث سیاسی، ورزشی یا امنیتی است. در مقابل، تعامل در Threads از ثبات نسبی بیشتری برخوردار بوده و کمتر به نوع محتوا وابسته است.

نرخ تعامل در Threads به‌طور میانگین ۱۳ برابر بیشتر از X و حدود ۶ برابر بیشتر از اینستاگرام است. این اختلاف عمدتاً ناشی از الگوریتم تشویق‌کننده مکالمات مثبت، کاهش محتوای سمی و تمرکز بر ریپلای و ری‌پست است. در محتوای فارسی‌زبان نیز همین الگو مشاهده می‌شود؛ حساب‌هایی که محتوای طنز، موسیقی یا مسائل اجتماعی فرهنگی تولید می‌کنند، در Threads به طور میانگین ۵٫۲ برابر تعامل بیشتری نسبت به X دریافت می‌کنند. این امر نشان‌دهنده تغییر الگوی مصرف کاربران ایرانی از «مصرف منفعل» در اینستاگرام به «مشارکت فعال» در Threads است.

بخش چهارم: الگوی انتقال مخاطبان: تمرکز بر محتوای گفتاری

تحلیل رفتار فالوئر در هفت حساب عمومی پرمخاطب فارسی‌زبان از جمله بی‌بی‌سی فارسی، حسن ریوندی، گلشیفته فراهانی، علی کریمی، مهناز افشار، شایا و عرفان علیرضایی نشان می‌دهد میانگین سهم مخاطبان منتقل‌شده از اینستاگرام به Threads در محدودهٔ ۱۰ تا ۲۰ درصد قرار دارد.

توجه‌برانگیز این است که این سهم در حساب‌هایی که محتوای اصلی آن‌ها حول محور گفتار، نقد اجتماعی، یا طنز متنی شکل گرفته، مانند شایا با ۱۲ تا ۱۶ درصد، به‌طور معناداری بالاتر از میانگین است. در عین حال، حساب‌های مشابه در X همچنان جمعیت فالوئر بیشتری دارند؛ به‌عنوان مثال، بی‌بی‌سی فارسی در X حدود ۵ تا ۷ میلیون فالوئر دارد، در حالی که در Threads این رقم به ۲٫۳ تا ۴٫۶ میلیون محدود می‌شود. با این وجود، تحلیل کیفی کامنت‌ها و بحث‌های کاربران نشان می‌دهد عمق و مدت‌زمان مشارکت مخاطبان در Threads، به‌ویژه در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی، از غنای بالاتری برخوردار است.

دلیل اصلی اختلاف حجم فالوئر در ایران

بررسی‌های فنی و رفتاری نشان می‌دهد که اختلاف قابل توجه در تعداد فالوئرهای Threads و اینستاگرام، عمدتاً ریشه در ساختار فنی فرآیند انتقال کاربران دارد، نه در وجود حساب‌های غیرواقعی یا سیاست‌های سانسوری.

بر اساس داده‌های داخلی متا در سال ۲۰۲۵، تنها ۱۰ تا ۲۵ درصد از کاربران ایرانی پس از ورود به Threads، گزینهٔ «فالو خودکار همهٔ فالوئرهای اینستاگرام» را به‌صورت دستی فعال می‌کنند؛ در غیر این صورت، سیستم به‌صورت پیش‌فرض تنها کاربرانی را فالو می‌کند که خودشان نیز فعالانه در این پلتفرم حضور دارند.

با توجه به اینکه حجم کل کاربران فعال Threads در ایران در حال حاضر بین ۴ تا ۶ میلیون نفر است، این مکانیزم فنی، عامل اصلی محدودیت در رشد سریع فالوئرهاست. همچنین، بررسی Hype Auditor در گزارش ایران (آبان ۱۴۰۴) تأیید می‌کند که سهم حساب‌های غیرواقعی در میان حساب‌های پرمخاطب (بالای ۵ میلیون فالوئر) حداکثر بین ۱۵ تا ۲۷ درصد قرار دارد؛ رقمی که در تطابق با الگوی جهانی و بدون وجود اختلال گسترده در اعتبار آماری است.

پیش‌بینی‌های روندی تا پایان سال ۱۴۰۵

بر اساس مدل‌های پیش‌بینی ارائه‌شده توسط eMarketer و Evercore ISI در آبان ۱۴۰۴، انتظار می‌رود روند رشد Threads در شاخص کاربران فعال روزانه (DAU) به‌گونه‌ای ادامه یابد که در نیمهٔ اول سال ۱۴۰۵ و به‌ویژه تا تابستان آن سال، این پلتفرم در سطح جهانی از X پیشی بگیرد؛ به‌طوری که تخمین زده می‌شود DAU جهانی Threads به ۱۴۰ تا ۱۵۰ میلیون نفر و DAU X به حدود ۱۳۰ میلیون نفر خواهد رسید.

در سطح آمریکا، این عبور از سوی Threads از X تاکنون رخ داده و DAU آن به ۶۰٫۵ میلیون نفر در مقابل ۵۰ میلیون نفر برای X رسیده است.

از دیدگاه اقتصادی نیز پیش‌بینی می‌شود درآمد سالانهٔ Threads در سال ۲۰۲۵ معادل ۱۱ میلیارد دلار باشد، در حالی که درآمد X به ۳ میلیارد دلار محدود خواهد شد. در ایران، با فرض ثبات شرایط دسترسی، رشد کاربران فعال Threads تا پایان سال ۱۴۰۵ به ۸ تا ۱۰ میلیون نفر خواهد رسید—یعنی همچنان در مرحلهٔ یک پلتفرم تخصصی، اما با نفوذ فزاینده در جمعیت‌های هوشمند شهری و فعال در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی.

تحلیل نهایی

۱. Threads به‌عنوان یک پدیدهٔ جایگزین، نه یک رقیب مستقیم، خود را معرفی کرده است؛ این پلتفرم فضایی را پر کرده که پیش از آن در شبکه‌های عمومی حضور پایداری نداشت: فضایی برای گفت‌وگوی آرام، نقد ساختاریافته، طنز اجتماعی و تعامل متنی بدون هیاهوی تصویری یا لحظه‌نگری اخبار. البته بخش زیادی از اقبال به Threads ناشی از تشویق اینستاگرام به عضویت در این سامانه است.

۲. در ایران، X همچنان در دو شاخص «تعداد کل کاربران» و «پوشش خبر لحظه‌ای» برتری دارد، اما در معیارهای کیفی مانند میانگین تعامل، عمق بحث و مدت ماندگاری کاربر در محیط تعاملی، Threads پیشتازی آماری قابل تأملی دارد.

۳. الگوی مصرف رسانه‌ای کاربران فارسی‌زبان نیز در حال تحول است: بسیاری از کاربران، به‌ویژه جوانان شهری، دیگر یک پلتفرم را به‌عنوان جایگزین سایرین انتخاب نمی‌کنند، بلکه با توجه به قالب و هدف ارتباطی، محتوای خود را میان پلتفرم‌ها توزیع می‌کنند؛ به‌گونه‌ای که محتوای تصویری و هیجانی بیشتر در اینستاگرام، محتوای متنی و تحلیلی در Threads، و اخبار فوری و واکنش‌های سریع در X منتشر می‌شود.

۴. چالش اصلی پیش‌روی Threads در ایران نیز عمدتاً فنی یا محتوایی نیست، بلکه ریشه در عدم آشنایی گسترده با رابط کاربری و ترس برخی کاربران از مسدودشدن به دلیل محتوای متنی دارد؛ چالش‌هایی که بیش از آنکه مربوط به خود پلتفرم باشند، بازتابی از فضای کلان رسانه‌ای و رفتاری کاربران در برابر محیط‌های متنی هستند.

منابع:

Bloomberg. (۲۰۲۵). Social Media Revenue Forecast ۲۰۲۵.

Buffer. (۲۰۲۵). State of Social Media Engagement Report.

DataReportal. (۲۰۲۵). Digital Iran Report ۱۴۰۴.

eMarketer. (۲۰۲۵). Global Social User Forecast Q۴ ۲۰۲۵.

Evercore ISI. (۲۰۲۵). Meta and X: DAU Trajectory Analysis.

HypeAuditor. (۲۰۲۵). Iran Influencer Report – Fall ۲۰۲۵.

Meta Platforms Inc. (۲۰۲۵). Q۳ Earnings Call Transcript.

SimilarWeb. (۲۰۲۵). App Engagement Metrics – November ۲۰۲۵ Update.

Statista. (۲۰۲۵). Global Social Media User Statistics.

وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات. (۱۴۰۴). آمار فعالیت کاربران شبکه‌های اجتماعی در ایران.

اخبار مرتبط