به گزارش قم نما به نقل از ایرنا ، سه سال از آغاز فعالیت شبکه اجتماعی ویراستی می‌گذرد؛ پلتفرمی که از مرداد ۱۴۰۱ با هدف ارائه نسخه‌ای بومی از تجربه میکروبلاگینگ توییتر آغاز شد و امروز به مرحله‌ای رسیده که می‌توان درباره‌ جایگاه واقعی‌اش در زیست‌بوم دیجیتال ایران سخن گفت.
گزارش تازه‌ داده‌کاوی ایرنا با بررسی سه‌ ساله عملکرد این شبکه، تصویری دقیق از نسبت واقعی ویراستی با رقیب جهانی‌اش، توییتر (X)، ارائه می‌دهد؛ تصویری که هم از فاصله‌ بزرگ در مقیاس و هم از تلاش برای تثبیت یک هویت بومی حکایت دارد.

شکاف بزرگ در کمیت، نزدیکی در کیفیت

در بازه‌ آذر ۱۴۰۱ تا مهر ۱۴۰۴، توییتر با بیش از ۲.۴ میلیون کاربر، ۲.۱۸ میلیارد محتوا و ۴۲۶ میلیارد بازدید تقریباً در تمامی شاخص‌ها برتری مطلق دارد. در مقابل، ویراستی با ۹۳ هزار کاربر، ۴۱.۹ میلیون محتوا و ۸ میلیارد بازدید سهمی کمتر از دو درصد از این بازار دارد.
اما نکته جالب آنجاست که شاخص بازدید به ازای هر محتوا در ویراستی (۱۹۱) تقریباً برابر با توییتر (۱۹۶) است. به بیان ساده‌تر، هر پست در ویراستی تقریباً به همان اندازه دیده می‌شود که در توییتر، هرچند جامعه کاربری آن به‌مراتب کوچک‌تر است.

این نسبت نشان می‌دهد کاربران ویراستی هرچند اندک، محتوایی هدفمندتر و متمرکزتر تولید می‌کنند و وفاداری بیشتری دارند.

محتوای جهت‌دار و هویت‌محور

تحلیل محتوایی گزارش، سیمای روشنی از فضای فکری و ارزشی ویراستی ارائه می‌دهد. در ابر کلمات سه‌ساله‌ این پلتفرم، واژگانی چون «اللهم‌ عجل‌ لولیک‌ الفرج»، «غزه»، «فلسطین»، «ایران»، «شهید قاسم» و «حجاب» بیش از همه تکرار شده‌اند. این ترکیب نشان می‌دهد ویراستی بیشتر از آنکه میدان گفت‌وگوی آزاد عمومی باشد، به بستری برای بازتولید گفتمان مذهبی، سیاسی و مقاومت‌محور تبدیل شده است.

در واقع، کاربران فعال ویراستی غالباً از چهره‌های رسانه‌ای و فعالان خاص هستند و مشارکت عمومی کاربران عادی در آن کمتر دیده می‌شود. این مسئله باعث شده شبکه، چهره‌ای خاص‌پسند و نخبه‌گرا پیدا کند و از فراگیری عمومی فاصله بگیرد.

جامعه‌ای کوچک اما وفادار

داده‌ها حاکی از آن است که جامعه کاربری ویراستی اگرچه محدود است، اما پایداری قابل‌توجهی دارد. روند تولید محتوا طی سه سال نشان می‌دهد نوسان‌ها اندک و روند کلی صعودی است؛ در حالی که در توییتر فارسی طی همین بازه، کاهش محسوس فعالیت دیده می‌شود.
این ثبات، نشانه‌ای از شکل‌گیری جامعه‌ای وفادار و هم‌فکر در ویراستی است که گرچه کوچک است، اما در چارچوب ارزشی خود منسجم عمل می‌کند.

ویراستی، توییتر بومی یا شبکه‌ای ایدئولوژیک؟

سؤال اصلی این یادداشت همان عنوان آن است: آیا ویراستی توانسته توییتر بومی باشد؟پاسخ بر اساس داده‌ها، نه کاملاً. ویراستی از نظر فناوری و طراحی، موفق شده تجربه‌ای مشابه با توییتر فراهم کند؛ اما از نظر محتوا، تنوع کاربری و ساختار اجتماعی، همچنان فاصله‌ زیادی با یک شبکه‌ اجتماعی عمومی دارد.

اگر قرار باشد ویراستی به جایگاه واقعی خود به‌عنوان یک پلتفرم بومی برسد، لازم است از مرزهای محدود گفتمان سیاسی مذهبی خاص عبور کند و به بستری برای گفت‌وگو، نقد و تعامل اجتماعی آزادتر تبدیل شود.

سخن نهایی

گزارش ایرنا نشان می‌دهد ویراستی در سه سال نخست فعالیت خود توانسته هویتی مستقل و نسبی در فضای مجازی ایران ایجاد کند، اما هنوز راه درازی تا تبدیل شدن به «توییتر ایرانی» در پیش دارد.
پایداری کاربران، نزدیکی نرخ تعامل با توییتر و تمرکز بر جامعه‌ای خاص از نقاط قوت آن است؛ اما فقدان تنوع محتوایی، کمبود کاربران عادی و ضعف در اثر شبکه‌ای چالش‌هایی‌اند که آینده‌ آن را تعیین خواهند کرد.

در نهایت، اگر ویراستی بخواهد به‌جای «شبکه‌ای برای عده‌ای خاص» به «پلتفرمی برای همه ایرانیان» تبدیل شود، باید به سمت گفت‌وگوی آزاد، شفافیت در سیاست داده و ارتقای تجربه کاربری حرکت کند.

اخبار مرتبط